Isaac Asimov

Llenor toreithiog o'r Unol Daleithiau oedd Isaac Asimov (2 Ionawr 1920 – 6 Ebrill 1992) sydd yn nodedig am ei ffuglen wyddonol.

Ganed ym mhentref Petrovichi, Rwsia, i deulu Iddewig, a symudodd i Unol Daleithiau America pan oedd yn 3 oed. Cafodd ei fagu yn Brooklyn, Efrog Newydd, a graddiodd o Brifysgol Columbia ym 1939. Gwasanaethodd yng Ngorsaf Arbrofion Awyrennol Llynges yr Unol Daleithiau yn Philadelphia yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Wedi iddo ennill ei ddoethuriaeth mewn cemeg o Brifysgol Columbia ym 1948, ymunodd â chyfadran Prifysgol Boston i addysgu biocemeg.

Dechreuodd ysgrifennu yn ystod ei arddegau, a chyhoeddwyd ei straeon cynnar mewn cylchgronau gwyddonias megis ''Amazing Stories'' ac ''Astounding Science-Fiction''. Cesglir ei straeon am robotiaid yn y gyfrol ''I, Robot'' (1950), sydd yn cynnwys ei "dair deddf roboteg" enwog. Ei gampwaith yw'r gyfres "Foundation" (cyhoeddwyd fel triawd ym 1951–3), sydd yn dilyn cwymp yr Ymerodraeth Alaethol, ac ymdrech y cymeriad Hari Seldon i achub y gwareiddiad hwnnw drwy gynllun daroganol "seicohanes". Darparwyd gan Wikipedia