Henri Poincaré

Jules Henri Poincaré (ur. 29 kwietnia 1854 w Cité Ducale niedaleko Nancy, Francja, zm. 17 lipca 1912 w Paryżu) (wym. []) – francuski uczony: matematyk, fizyk teoretyczny i matematyczny, astronom teoretyczny i filozof nauki, w tym matematyki, a z wykształcenia również inżynier górnictwa. Profesor fizyki matematycznej na Sorbonie, członek Francuskiej Akademii Nauki, Towarzystwa Królewskiego w Londynie (ang. ''Royal Society''), Królewskiej Holenderskiej Akademii Sztuk i Nauk i innych zrzeszeń, doktor honorowy kilku uczelni oraz laureat wiodących nagród naukowych jego czasów jak Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (ang. ''Royal Astronomical Society'', 1900) i Medal Sylvestera (1901).

Jako matematyk zajmował się m.in. topologią, w której był pionierem topologii algebraicznej i autorem hipotezy, która czekała na rozstrzygnięcie przez prawie stulecie, aż do XXI wieku. Miał też wkład do analizy, formułując tzw. lemat Poincarégo w teorii form różniczkowych. W fizyce teoretycznej i matematycznej zajmował się m.in. mechaniką nieba. Badał mechaniczno-grawitacyjny problem trzech ciał, co kontynuowało wcześniejsze badania Laplace’a na ten temat i otworzyło teorię chaosu deterministycznego. Poincaré rozwijał też elektrodynamikę Maxwella i teorię eteru Lorentza, antycypując elementy szczególnej teorii względności Einsteina.

W filozofii nauki i epistemologii reprezentował konwencjonalizm, podobnie jak Pierre Duhem, przyczyniając się do rozwoju pozytywizmu, zwłaszcza jego trzeciej i finalnej fali – pozytywizmu logicznego. W filozofii matematyki Poincaré był intuicjonistą, wojującym z teorią mnogości Cantora i z formalizmem Hilberta. Źródło: Wikipedia