Agatha Christie

Dame Agatha Mary Clarissa Christie, Lady Mallowan, (; 15 tháng 9 năm 1890 – 12 tháng 1 năm 1976) là một nữ văn sĩ người Anh nổi tiếng với 66 tiểu thuyết trinh thám cùng 14 bộ sưu tập truyện ngắn, xoay quanh các nhân vật thám tử là Hercule Poirot và bà Marple. Bà cũng là người biên soạn vở kịch ''The Mousetrap'', vở kịch được trình diễn lâu dài nhất thế giới tính từ lần đầu công diễn tại West End năm 1952. Là một nhà văn của "thời kỳ hoàng kim của truyện trinh thám viễn tưởng", Agatha Christie được coi là "nữ hoàng trinh thám". Ngoài ra, bà cũng sáng tác tiểu thuyết dưới bút danh Mary Westmacott. Vào năm 1971, Agatha Christie được Nữ vương Elizabeth II phong tước Dame (DBE) vì những cống hiến của bà trong lĩnh vực văn chương. ''Sách kỷ lục Guinness'' cũng công nhận Agatha Christie là nhà văn bán chạy nhất mọi thời đại, với hơn 2 tỉ bản các tác phẩm bán ra trên toàn cầu.

Agatha Christie sinh ra trong một gia đình giàu có thuộc tầng lớp thượng trung lưu ở Torquay, Devon. Phần lớn thời gian thời niên thiếu bà được giáo dục tại nhà. Ban đầu, việc sáng tác của bà không mấy tốt đẹp khi có đến sáu lần liên tiếp nhận về những cái lắc đầu từ các nhà xuất bản, nhưng mọi chuyện đã thay đổi vào năm 1920 khi cuốn tiểu thuyết ''Vụ án bí ẩn ở Styles'' ra mắt, với nhân vật chính là Hercule Poirot. Người chồng đầu tiên của Agatha Christine là Archibald Christie. Họ kết hôn vào năm 1914, có với nhau một đứa con chung trước khi cả hai ly dị vào năm 1928. Năm 1926, Christine mất tích 11 ngày, sau một khoảng thời gian vật lộn với cuộc hôn nhân tan vỡ và phải đối mặt với cái chết của mẹ mình. Vụ mất tích nhanh chóng trở thành chủ đề gây sốt trên trang nhất các phương tiện truyền thông quốc tế. Trong hai cuộc chiến tranh thế giới, bà phục vụ trong các phòng phát thuốc ở bệnh viện. Tại đó, Christie tích lũy được kiến thức sâu rộng về các độc chất. Những kiến thức đó sau này đã đi vào trong các trang sách của nhiều cuốn tiểu thuyết, truyện ngắn và nhiều vở kịch khác nhau của bà. Năm 1930, bà tái hôn với nhà khảo cổ học Max Mallowan. Kể từ đó, Christine đã dành vài tháng mỗi năm tham gia các hoạt động nghiên cứu, khai quật khảo cổ ở vùng Trung Đông và dùng những kiến thức đã tích lũy từ các hoạt động đó vào quá trình sáng tác của mình.

Theo cơ sở dữ liệu Index Translationum của UNESCO, Agatha Christine hiện vẫn là nhà văn cá nhân có số lượng tác phẩm dịch ở ngôn ngữ khác nhiều nhất. Trong đó, tác phẩm ''Mười người da đen nhỏ'' của bà nằm trong danh sách những tác phẩm bán chạy nhất mọi thời đại, với xấp xỉ 100 triệu bản được bán ra. Vở kịch ''The Mousetrap'' do bà biên soạn cũng giữ kỷ lục thế giới cho vở kịch có thời gian công diễn lâu nhất trong lịch sử, ra mắt lần đầu tại rạp Ambassadors Theatre tại West End ngày 25 tháng 11 năm 1952 và vẫn tiếp tục được công diễn cho đến ngày nay. Tính đến năm 2018, vở kịch này đã có hơn 27.500 buổi diễn. Năm 2020, dưới tác động của lệnh phong tỏa do đại dịch COVID-19, việc công diễn tại Luân Đôn tạm thời phải hoãn lại cho đến năm 2021.

Vào năm 1955, Agatha Christie trở thành người đầu tiên nhận giải Grand Master của Hội nhà văn trinh thám Hoa Kỳ. Cuối năm đó, tác phẩm ''Witness for the Prosecution'' cũng đã nhận giải Edgar cho tác phẩm kịch xuất sắc nhất. Năm 2013, 600 nhà văn chuyên nghiệp thuộc Hiệp hội Nhà văn Tội phạm Anh đã bầu chọn Agatha Christie là nhà văn tội phạm xuất sắc nhất và cuốn tiểu thuyết ''Vụ ám sát ông Roger Ackroyd'' của bà cũng được xướng danh là tác phẩm viết về đề tài tội phạm xuất sắc nhất. Đến năm 2015, trong một cuộc bình chọn trên trang web đại diện của Agatha Christie, tác phẩm ''Mười người da đen nhỏ'' được bình chọn là "World's Favourite Christie" (tác phẩm của bà được yêu thích nhất). Phần lớn các tiểu thuyết và truyện ngắn của bà đều đã được chuyển thể thành phim truyền hình, truyền thanh trên radio, trò chơi điện tử và cả truyện tranh. Ngoài ra, hơn 30 tác phẩm của bà cũng được chuyển thể thành phim điện ảnh. Được cung cấp bởi Wikipedia