Nghiên cứu ảnh hưởng nhân tố sinh thái đến hình thái và đa dạng di truyền của quần thể Thạch tùng răng [Huperzia serrata (Thunb.) Trevis.] ở Việt Nam
Đề tài “Nghiên cứu ảnh hưởng nhân tố sinh thái đến hình thái và đa dạng di truyền của quần thể Thạch tùng răng (Huperzia serrata (Thunb.) Trevis.) ở Việt Nam” được thực hiện từ năm 2016 đến năm 2020. Các nhân tố sinh thái được giới hạn trong nghiên cứu là các nhân tố khí hậu, bao gồm nhiệt độ...
Đã lưu trong:
| Tác giả chính: | |
|---|---|
| Tác giả khác: | |
| Định dạng: | Dissertation |
| Ngôn ngữ: | Vietnamese |
| Được phát hành: |
Trường Đại học Đà Lạt
2022
|
| Những chủ đề: | |
| Truy cập trực tuyến: | https://scholar.dlu.edu.vn/thuvienso/handle/DLU123456789/113264 |
| Các nhãn: |
Thêm thẻ
Không có thẻ, Là người đầu tiên thẻ bản ghi này!
|
| Thư viện lưu trữ: | Thư viện Trường Đại học Đà Lạt |
|---|
| Tóm tắt: | Đề tài “Nghiên cứu ảnh hưởng nhân tố sinh thái đến hình thái và đa dạng di truyền
của quần thể Thạch tùng răng (Huperzia serrata (Thunb.) Trevis.) ở Việt Nam” được
thực hiện từ năm 2016 đến năm 2020. Các nhân tố sinh thái được giới hạn trong nghiên
cứu là các nhân tố khí hậu, bao gồm nhiệt độ không khí (MAT), lượng mưa (MAP), số
giờ nắng (SuH) và độ ẩm không khí (Hu). Các nhân tố khí hậu sử dụng trong nghiên
cứu này được thu thập từ năm 2013 đến năm 2016. Mục tiêu nghiên cứu là cung cấp dữ
liệu về phân tích sự biến đổi một số đặc điểm hình thái trong mối tương quan với sự
thay đổi của các nhân tố khí hậu; dự đoán chiều hướng biến đổi cũng như vùng sinh thái
có khả năng thích nghi của loài trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu; từ đó, đề xuất
định hướng quy hoạch và bảo tồn vốn gen của loài. Số lượng quần thể phân bố từ Bắc
vào Nam Việt Nam được nghiên cứu gồm 4: quần thể Hoàng Liên (Lào Cai), Bạch Mã
(Thừa Thiên Huế), Ngọc Linh (Quảng Nam), Bidoup (Lâm Đồng). Các đặc điểm hình
thái được nghiên cứu gồm: hình thái ngoài của lá, túi bào tử và bào tử; hình thái giải
phẫu lá và thân. Việc phân tích đa dạng và biến động di truyền trong và giữa các quần
thể được thực hiện dựa trên đặc trưng nhận dạng DNA bằng kĩ thuật ISSR và ScoT. Ảnh
hưởng của tổ hợp các nhân tố khí hậu đến từng đặc điểm hình thái và đa dạng di truyền
các quần thể Thạch tùng răng được phân tích bằng hàm hồi quy tuyến tính đa biến. Mức
độ ảnh hưởng của tổ hợp các nhân tố khí hậu đến tổ hợp các đặc điểm hình thái ngoài,
hình thái giải phẫu và đa dạng di truyền quần thể được phân tích bằng phép phân tích
mức độ tương quan RDA.
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng tổ hợp các nhân tố khí hậu MAT, MAT mùa hè,
MAT mùa đông và MAP có ảnh hưởng lớn đến chiều dài và chiều rộng lá; MAP và
MAT lần lượt là nhân tố khí hậu có ảnh hưởng mạnh nhất đến diện tích lá và chỉ số độ
dày lá; ngoài ra, chiều dài lá còn chịu ảnh hưởng bởi nhân tố MAP mùa đông và chiều
rộng lá còn chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố SuH mùa hè và Hu mùa đông; 83,76% sự
biến thiên của tổ hợp các đặc điểm kích thước lá Thạch tùng răng là do sự tác động của
tổ hợp của các nhân tố khí hậu (MAT, MAP, Hu, SuH) và 16,24% là do sự tác động của
các nhân tố khác; tổ hợp các đặc điểm kích thước lá tương quan thuận với 2 nhân tố
MAT và MAP, trong đó MAP có ảnh hưởng mạnh hơn MAT và tương quan nghịch với
2 nhân tố SuH và Hu, nhưng 2 nhân tố này thể hiện mức độ ảnh hưởng không đáng kể.
xii
MAT là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến chiều dài, chiều rộng và diện tích
túi bào tử Thạch tùng răng; ngoài ra, chiều dài túi bào tử còn chịu ảnh hưởng bởi tổ hợp
các nhân tố MAT mùa đông, MAP mùa hè; chiều rộng túi bào tử còn chịu ảnh hưởng
bởi tổ hợp các nhân tố MAP mùa hè, MAT mùa hè và MAT mùa đông; 82,04% sự biến
thiên của tổ hợp các đặc điểm kích thước túi bào tử Thạch tùng răng là do sự tác động của
tổ hợp của các nhân tố khí hậu và 17,96% là do sự tác động của các nhân tố khác; tổ hợp
các đặc điểm kích thước túi bào tử ở Thạch tùng răng tương quan nghịch với MAT và
tương quan thuận với 3 nhân tố khí hậu còn lại, trong đó MAP ảnh hưởng đến tổ hợp các
đặc điểm kích thước túi bào tử mạnh hơn SuH và Hu.
SuH mùa hè là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến chiều dài và chiều rộng khí
khổng Thạch tùng răng; MAT mùa hè là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến tất cả các
đặc điểm của khí khổng và khe lỗ khí, ngoại trừ chiều dài khí khổng; SuH mùa đông là
nhân tố khí hậu có ảnh hưởng mạnh nhất đến mức độ xẻ thùy của tế bào biểu bì xung
quanh khí khổng; 62,74% sự biến thiên của tổ hợp các đặc điểm giải phẫu lá là do tác
động của tổ hợp các nhân tố khí hậu và 37,23% là do tác động của các nhân tố khác; tổ
hợp các đặc điểm hình thái giải phẫu lá tương quan nghịch với MAT và MAP, tương
quan thuận với SuH và Hu, trong đó, MAT là nhân tố có tác động mạnh nhất đến tổ hợp
các đặc điểm hình thái giải phẫu của lá.
Ảnh hưởng của các điều kiện khí hậu tại vùng phân bố các quần thể đến kích
thước bào tử, độ mở khí khổng và kích thước quản bào cũng như tăng trưởng chiều cao
thân hàng năm ở Thạch tùng răng biểu hiện không rõ ràng.
SuH là nhân tố khí hậu có ảnh hưởng mạnh nhất đến tỉ lệ band đa hình của quần
thể |
|---|